اصول سخنرانی حرفه ای

سخنرانی واژه‌ای عام و بسیار آشنا برای همه است، اما فقط تعداد محدودی افراد به لحاظ تخصصی با مفهوم و کاربرد آن آشنا هستند. در تعریف علمی سخنرانی را به اشتراک گذاشتن اطلاعات با جمع زیادی از مردم، از طریق صحبت کردن می‌گویند. این کار به منظور اطلاع‌رسانی یا سرگرم کردن مخاطبان انجام می‌شود. سخنرانی نوعی صحبت کردن تخصصی است.

به همین منظور سخنران باید با انواع روش‌های ارائه مطالب، انتخاب درست محتوا و… آشنا باشد. در سخنرانی باید به این نکته توجه کرد که اگر در بیان اطلاعات از اصول سخنرانی استفاده شود و گوینده فن بیان قوی داشته باشد، بازخورد بهتری خواهد داشت.

در ادامه این مقاله به شما آموزش فن بیان، فن سخنوری و ارتباط با دیگران داده خواهد شد.

 فن بیان چیست؟

فن بیان و اصول سخنرانی مجموعه اصول و روش‌ها برای خوب صحبت کردن و مجموعه مهارت‌ها برای انتقال بهتر مفاهیم و برقراری ارتباط موثر با مخاطب است و به مخاطب کمک می‌کند که دچار کج‌فهمی نشود. فن بیان قوی با تمرین و تکرار به دست می‌آید.

برای داشتن فن بیان قوی، باید واضح صحبت کردن، خوب صحبت کردن و با اعتماد به نفس صحبت کردن را یاد بگیرید.

واضح صحبت کنید

• کلمات را واضح ادا کنید: برای این‌که مردم بهتر صدای شما را بشنوند باید کلمات و حروف را واضح ادا کنید. برای جلوگیری از خسته شدن مخاطب در طول صحبت کردن، تن صدای خود را تغییر دهید. همچنین برای جلوگیری از تپق زدن و من من کردن، سعی کنید بر متن سخنرانی خود مسلط باشید. یکی از ریشه‌های من من کردن، ممکن است خجالت‌زدگی باشد، در حل آن بکوشید.
• نرم صحبت کنید: خشونت و بلندی صدای خود را برطرف کنید. بلند صحبت کردن و خشونت باعث می‌شود که شنونده با شما احساس راحتی نکند. با استفاده از تمرین پرتاب صدا می‌توانید این مهارت خود را تقویت کنید. این تمرین به این صورت است که در نقطه‌ای از اتاق می‌ایستید و سعی می‌کنید با مخاطبان فرضی خود در دیگر نقاط اتاق صحبت کنید به صورتی که صدای شما برای آن‌ها واضح و رسا باشد و فریاد نزنید.
• با اطمینان صحبت کنید: در سخنرانی با اطمینان و اعتماد صحبت کنید و به حرف‌های خود اعتقاد داشته باشید. سعی کنید خواسته‌های خود را با اطمینان بیان کنید نه با خشونت.
• از دستور زبان برای واضح صحبت کردن استفاده کنید: ساختار دادن شما به جملات از جمله عواملی است که باعث وضوح سخنرانی می‌شود.
• احساسات خود را کنترل: احساسات شما در سخنرانی، حکم علائم نگارشی در نوشته را دارد. ولی باید مراقب باشید که احساساتی مثل ترس، عصبانیت، هیجان و اشتیاق از حد خود خارج نشوند. با صبر و حوصله پاسخ‌گو باشید.
• میان صحبت کسی نپرید: از اصول سخنرانی و فن بیان این است که میان صحبت کسی نپرید و اجازه دهید که دیگران به طور کامل نظرات خود را بیان کنند. در یک مکالمه خوب هرکس سهم خودش را دارد.
• شنونده خوبی باشید: هنگامی که دیگران صحبت می‌کنند، به حرف‌هایشان علاقه نشان دهید و به حرف‌هایی که قرار است، بزنید فکر نکنید. این باعث می‌شود که دیگران هم با علاقه به حرف‌های شما توجه کنند.

خوب صحبت کنید

یکی دیگر از اصول سخنرانی و داشتن فن بیان قوی خوب صحبت کردن است که در ادامه نکاتی در این باب گفته خواهد شد.

• دایره لغات خود را افزایش دهید: مطالعه زیاد باعث افزایش دایره لغات شما می‌شود. نیازی نیست که لغات جدید زیادی در سخنرانی خود به کار ببرید استفاده چند لغت جدید می‌تواند اثرگذار باشد.
• بگذارید صدای شما را بشوند: نه بیش از حد آرام صحبت کنید و نه بیش از حد بلند. آرام صحبت کردن می‌تواند نشانه کم‌رویی شما باشد و بلند صحبت کردن و داد زدن باعث جلب توجه‎‌ها به صدای شما می‌شود نه لغاتتان.
• بیش از حد از اصطلاحات عامیانه استفاده نکنید: یکی از اصول سخنرانی و فن بیان استفاده نکردن بیش از حد از اصطلاحات عامیانه و کوچه بازاری است مگر این‌که مخاطب شما جوانان باشند، در این صورت برای خشک نبودن فضای سخنرانی می‌توانید به طور متعادل استفاده کنید.
• مکث کنید: شما می‌توانید برای جمع کردن افکار خود از توقف استفاده کنید و این نشانه ضعف سخنران نیست. توصیه نمی‌شود که بدون فکر کردن چیزی بگویید که باعث پشیمانی شما شود.
• از اصول زبان بدن بهره ببرید: زبان بدن می‌تواند به شما در رساندن پیام کمک کند و برای بیان احساسات یا تأکید گزینه مناسبی‌ست اما نباید بیش از حد از آن استفاده کرد به گونه‌ای که نشان‌دهنده اضطراب شما باشد.
• مختصر صحبت کنید: در اصول فن بیان رعایت اختصار بسیار مهم است. شنونده شما نباید دچار خستگی شود. به این منظور می‌توانید متن سخنرانی خود را یک بار با صدای بلند برای خود بخوانید تا متوجه شوید که کجاها زیاده‌گویی کرده‌اید.
• نکات اصلی صحبت خود را تکرار کنید: در پایان سخنرانی یا صحبت با دیگران نکات اصلی را تکرار کنید. این کار به واضح شدن پیامتان کمک می‌کند.
• از مثال‌ها و دلایل محکم استفاده کنید: برای قانع کردن مخاطبان خود از مثال‌های واقعی و دلایل علمی، با رعایت حد اعتدال استفاده کنید.
• عذرخواهی نکنید: اگر جایی از صحبت و یا سخنرانی خود اشتباه کردید و یا استرس داشتید، نیازی به عذرخواهی و جلب توجه مخاطبان به موضوعی بی ربط نیست.
• غیبت، شایعه‌پردازی و منفی‌بافی نکنید: این موارد در خوب صحبت کردن پسندیده نیست. در سخنرانی خود با منفی‌بافی مردم را دچار یاس نکنید و سعی کنید اطلاعات مثبت را در اختیار آن‌ها بگذارید.
• طعنه نزنید: برای استفاده از کنایه باید فضا را به خوبی بشناسید. گاهی ممکن است منظور شما بد برداشت شود.

با اعتماد به نفس صحبت کنید

• پیش از این گفته شد که به سخنان خود اطمینان و اعتقاد داشته باشید اما طوری صحبت نکنید که خودرأی به نظر برسید.
• برقرار کردن تماس چشمی نشانه ادب و احترام است. اگر به پایین یا اطراف نگاه کنید، ممکن است دیگران فکر کنند که اعتماد به نفس ندارید یا حواستان پرت شده است.
• خنداندن مخاطب باعث می‌شود که شما دوستانه به نظر برسید و شنوندگان با شما احساس راحتی کنند.
• نظرات خود را با جملات خبری ادا کنید و با سوالی طرح کردن آن‌ها به دنبال تایید نباشید.
• تند صحبت کردن می‌تواند نشان‌دهنده نگرانی یا تازه‌کار بودن شما باشد پس آرام و شمرده صحبت کنید.
• لبخند زدن صدای شما را دوستانه و با اعتماد به نفس نشان می‌دهد.
• ضبط کردن مکالمات به شما این امکان را می‌دهد که ایرادات خود را برطرف کنید.
• تمرین کردن زیاد در هر کاری، باعث پیشرفت و بالا رفتن اعتماد به نفس شما می‌شود و در اصول سخنرانی نیز مورد تأکید است. تمرین زیاد باعث بالا رفتن تجربه شما می‌شود.

در پایان متذکر می‌شویم که هرکسی که در جلسه سخنرانی شما حاضر است، دوست دارد که شما به درستی آن را انجام دهید و حداکثر بهره را ببرد. در غیر این صورت حاضر به شنیدن سخنان شما نبود.